Co nale偶y zrobi膰, gdy komputer zosta艂 zainfekowany?

Czasami nawet do艣wiadczony u偶ytkownik mo偶e nie zorientowa膰 si臋, 偶e jego komputer zosta艂 zainfekowany wirusem. Dzieje si臋 tak wtedy, gdy wirusy ukrywaj膮 si臋 w艣r贸d zwyk艂ych plik贸w lub maskuj膮 si臋 pod postaci膮 standardowych plik贸w. Sekcja ta zawiera szczeg贸艂owe om贸wienie symptom贸w infekcji wirusem, wskazuje, jak odzyska膰 dane po ataku wirusa oraz jak zapobiec uszkodzeniu danych przez z艂o艣liwe programy.

Oznaki infekcji

Na infekcj臋 komputera mo偶e wskazywa膰 wiele oznak. Je艣li z komputerem dziej膮 si臋 'dziwne rzeczy' takie jak opisane poni偶ej, istnieje du偶e prawdopodobie艅stwo, 偶e nast膮pi艂a infekcja:

  • nag艂e wy艣wietlenie wiadomo艣ci lub obraz贸w,
  • pojawianie si臋 losowo wybranych d藕wi臋k贸w lub muzyki,
  • tajemnicze otwieranie lub zamykanie nap臋d贸w CD-ROM,
  • nag艂e uruchamianie program贸w na komputerze,
  • powiadomienie zapory ogniowej o podj臋ciu przez niekt贸re aplikacje pr贸b po艂膮czenia si臋 z Internetem bez inicjowania tej czynno艣ci przez u偶ytkownika.

Nast臋puj膮ce zdarzenia nale偶膮 do typowych oznak wskazuj膮cych na infekcj臋 komputera poprzez wiadomo艣膰 e-mail:

  • przyjaciele lub wsp贸艂pracownicy twierdz膮, 偶e otrzymali od u偶ytkownika wiadomo艣ci, kt贸rych na pewno nie wys艂a艂,
  • skrzynka zawiera wiele wiadomo艣ci nie posiadaj膮cych adresu e-mail nadawcy czy nag艂贸wka.

Jednak, problemy te nie zawsze spowodowane s膮 obecno艣ci膮 wirusa. Na przyk艂ad, zainfekowane wiadomo艣ci przychodz膮ce rzekomo z adresu u偶ytkownika mog膮 by膰 w rzeczywisto艣ci przesy艂ane z innego komputera.

Na infekcj臋 komputera mo偶e r贸wnie偶 wskazywa膰 szereg innych, drugorz臋dnych oznak:

  • cz臋ste blokowanie si臋 komputera lub wyst臋powanie b艂臋d贸w,
  • spowolnienie komputera przy uruchamianiu program贸w,
  • brak mo偶liwo艣ci za艂adowania systemu operacyjnego,
  • znikanie plik贸w i folder贸w lub zmiana ich zawarto艣ci,
  • zbyt cz臋sty dost臋p do dysku twardego,
  • blokowanie lub nieprzewidziane zachowanie przegl膮darki Microsoft Internet Explorer, np. nie mo偶na zamkn膮膰 okna aplikacji.

W 90% przypadk贸w wyszczeg贸lnione oznaki wskazuj膮 na problemy sprz臋towe lub programowe. Chocia偶 istnieje niewielkie prawdopodobie艅stwo, 偶e spowodowane s膮 one infekcj膮 wirusa, zalecane jest przeprowadzenie pe艂nego skanowania komputera.

Co nale偶y zrobi膰 w przypadku wyst膮pienia oznak infekcji?

Je偶eli komputer zachowuje si臋 w nieprzewidywalny spos贸b:

  1. Nie nale偶y wpada膰 w panik臋! W ten spos贸b mo偶na unikn膮膰 utraty wa偶nych informacji przechowywanych w komputerze oraz niepotrzebnego stresu.
  2. Nale偶y od艂膮czy膰 komputer od Internetu.
  3. Je艣li komputer pod艂膮czony jest do sieci lokalnej, nale偶y j膮 od艂膮czy膰.
  4. Je艣li nie mo偶na uruchomi膰 komputera z dysku twardego (b艂膮d przy starcie), nale偶y spr贸bowa膰 uruchomi膰 system w trybie awaryjnym lub przy u偶yciu dysku startowego systemu Windows.
  5. Przed podj臋ciem jakiejkolwiek czynno艣ci nale偶y skopiowa膰 wszystkie wa偶ne dane na dysk zewn臋trzny (dyskietk臋, p艂ytk臋 CD, pami臋膰 flash itd.).
  6. Nale偶y zainstalowa膰 program antywirusowy, je艣li nie jest on jeszcze obecny w systemie.
  7. Nale偶y pobra膰 najnowsze uaktualnienia antywirusowych baz danych. W miar臋 mo偶liwo艣ci nie nale偶y pobiera膰 baz przy u偶yciu zainfekowanego komputera, lecz skorzysta膰 z komputera znajomego lub znajduj膮cego si臋 w biurze, kawiarence internetowej itp. Jest to istotne, poniewa偶 je偶eli zainfekowany komputer jest pod艂膮czony do Internetu, wirus mo偶e wys艂a膰 wa偶ne dane osobom trzecim lub pr贸bowa膰 wys艂a膰 si臋 pod wszystkie adresy zawarte w ksi膮偶ce adresowej. Uaktualnienia programu antywirusowego mo偶na otrzyma膰 na p艂ycie CD-ROM od producenta oprogramowania antywirusowego lub autoryzowanego dystrybutora.
  8. Nale偶y wykona膰 pe艂ne skanowanie systemu.

Je偶eli podczas skanowania nie znaleziono 偶adnego wirusa

Je艣li podczas skanowania nie znaleziono 偶adnego wirusa a niepokoj膮ce oznaki zosta艂y sklasyfikowane, nie ma powod贸w do strachu. Nale偶y sprawdzi膰 sprz臋t i oprogramowanie zainstalowane na komputerze, pobra膰 艂aty dla systemu Windows przy pomocy Windows Update, a tak偶e usun膮膰 z komputera wszelkie nielegalne programy i niepotrzebne dane.

Je艣li podczas skanowania wykryto wirusy

Dobre rozwi膮zanie antywirusowe powiadomi u偶ytkownika o wykryciu wirus贸w podczas skanowania i zaproponuje sposoby post臋powania z zainfekowanymi obiektami.

W ogromnej wi臋kszo艣ci przypadk贸w, komputery osobiste infekowane s膮 robakami, ko艅mi trojanskimi lub wirusami. Jednak, najcz臋艣ciej mo偶liwe jest odzyskanie wi臋kszo艣ci danych.

  1. Dobre rozwi膮zanie antywirusowe zawiera opcj臋 leczenia zainfekowanych obiekt贸w, poddania potencjalnie zainfekowanych obiekt贸w kwarantannie oraz usuni臋cia robak贸w i trojan贸w. Raport b臋dzie zawiera艂 nazwy z艂o艣liwych program贸w wykrytych na komputerze.
  2. W niekt贸rych przypadkach do odzyskania uszkodzonych danych niezb臋dne jest dodatkowe narz臋dzie. Nale偶y odwiedzi膰 stron臋 WWW producenta posiadanego programu antywirusowego i wyszuka膰 informacje na temat wirus贸w, trojan贸w czy robak贸w, kt贸re zaatakowa艂y komputer, a nast臋pnie pobra膰 dost臋pne narz臋dzia.
  3. Je艣li komputer zosta艂 zainfekowany wirusami wykorzystuj膮cymi luki w Microsoft Outlook Explorer, mo偶na go ca艂kowicie wyczy艣ci膰 poprzez leczenie wszystkich zainfekowanych obiekt贸w, a nast臋pnie dokona膰 skanowania i leczenia bazy danych klienta pocztowego. Dzi臋ki temu z艂o艣liwe programy nie uruchomi膮 si臋 ponownie, je艣li wiadomo艣ci zosta艂y zainfekowane przed rozpocz臋ciem skanowania. Nale偶y r贸wnie偶 pobra膰 i zainstalowa膰 艂aty dla Microsoft Outlook Express.
  4. Niestety, niekt贸re wirusy nie mog膮 zosta膰 usuni臋te z zainfekowanych obiekt贸w. Niekt贸re z nich mog膮 podczas infekcji uszkodzi膰 informacje znajduj膮ce si臋 w komputerze w taki spos贸b, 偶e nie mo偶na b臋dzie ju偶 ich odzyska膰. Je艣li nie mo偶na usun膮膰 wirusa z pliku, nale偶y bezwzgl臋dnie skasowa膰 ten plik.

Je偶eli komputer zosta艂 powa偶nie zaatakowany

Niekt贸re wirusy i trojany mog膮 powa偶nie uszkodzi膰 komputer:

  1. Je艣li nie mo偶na uruchomi膰 komputera z dysku twardego (b艂膮d przy starcie), nale偶y spr贸bowa膰 uruchomi膰 system z dysku awaryjnego systemu Windows. Je艣li system nie mo偶e rozpozna膰 dysku twardego, oznacza to, 偶e wirus uszkodzi艂 tablic臋 partycji dysku. W tym przypadku nale偶y spr贸bowa膰 odzyska膰 tablic臋 partycji przy u偶yciu standardowego programu wchodz膮cego w sk艂ad systemu Windows - ScanDisk. Je艣li to nie pomo偶e, nale偶y skontaktowa膰 si臋 z serwisem 艣wiadcz膮cym us艂ugi przywracania danych komputerowych. Producent posiadanego programu antywirusowego powinien dostarczy膰 adresy lub numery kontaktowe takich serwis贸w.

    Je艣li zainstalowano narz臋dzie zarz膮dzaj膮ce dyskiem, podczas uruchamiania systemu z dyskietki ratunkowej niekt贸re z logicznych dysk贸w mog膮 by膰 niedost臋pne. W tym przypadku nale偶y wyleczy膰 wszystkie dost臋pne dyski, ponownie uruchomi膰 system z dysku twardego, a nast臋pnie wyleczy膰 pozosta艂e dyski logiczne.

  2. Po przeprowadzeniu skanowania dysk贸w zawieraj膮cych dane, nale偶y odzyska膰 uszkodzone pliki i aplikacje przy u偶yciu kopii zapasowych.

Diagnozowanie problemu przy u偶yciu standardowych narz臋dzi systemu Windows

Zaawansowani u偶ytkownicy mog膮 wykona膰 nast臋puj膮ce czynno艣ci:

  1. sprawdzi膰 integralno艣膰 systemu plik贸w na dysku twardym (przy u偶yciu programu CHKDSK) i naprawi膰 b艂臋dy systemu plik贸w,
  2. je艣li wyst膮pi艂a du偶a ilo艣膰 b艂臋d贸w, przed ich usuni臋ciem nale偶y skopiowa膰 najwa偶niejsze pliki na wymienne no艣niki danych,
  3. przeprowadzi膰 skanowanie komputera po uruchomieniu systemu z dyskietki ratunkowej systemu Windows,
  4. u偶y膰 innych standardowych narz臋dzi Windows, np. narz臋dzia ScanDisk.

Szczeg贸艂owe informacje na temat tych narz臋dzi mo偶na znale藕膰 w pomocy dla systemu Windows

Gdy nic nie pomaga

Je艣li opisane powy偶ej oznaki wyst臋puj膮 nawet po wykonaniu skanowania komputera i sprawdzeniu zainstalowanego sprz臋tu, oprogramowania i dysku twardego przy u偶yciu narz臋dzi systemu Windows, nale偶y przes艂a膰 szczeg贸艂owy opis problemu do dzia艂u pomocy technicznej producenta posiadanego programu antywirusowego.

Niekt贸rzy producenci oprogramowania antywirusowego analizuj膮 dostarczane przez u偶ytkownik贸w zainfekowane obiekty.

Po usuni臋ciu infekcji

Po usuni臋ciu infekcji nale偶y przeprowadzi膰 skanowanie wszystkich dysk贸w i no艣nik贸w wymiennych, kt贸re mog艂y zosta膰 zainfekowane wirusem.

Nale偶y upewni膰 si臋, 偶e program antywirusowy zainstalowany na komputerze posiada w艂a艣ciw膮 konfiguracj臋.

Zastosowanie tych 艣rodk贸w pozwoli w przysz艂o艣ci uchroni膰 komputer przed infekcj膮.