Kaspersky Lab prezentuje listę szkodliwych programów, które najczęściej atakowały użytkowników w listopadzie 2009 r. Podobnie jak w poprzednich miesiącach, zestawienie zostało przygotowane w oparciu o dane wygenerowane przez system Kaspersky Security Network (KSN).

Szkodliwe programy wykryte na komputerach użytkowników

Pierwsza tabela zawiera szkodliwe programy, aplikacje wyświetlające reklamy oraz potencjalnie niebezpieczne narzędzia, które zostały wykryte i zneutralizowane na komputerach użytkowników po raz pierwszy, na przykład przez moduł ochrony w czasie rzeczywistym (skanowanie podczas dostępu). Użycie statystyk z tej metody skanowania pozwala na dokonanie analizy najnowszych, najbardziej niebezpiecznych i najszerzej rozprzestrzenionych szkodliwych programów.

Pozycja	Zmiana	Nazwa	Liczba zainfekowanych komputerów
1	Bez zmian	Net-Worm.Win32.Kido.ir	330 305
2	Nowość	Net-Worm.Win32.Kido.iq	174 351
3	-1	Net-Worm.Win32.Kido.ih	145 332
4	Bez zmian	Virus.Win32.Sality.aa	128 737
5	Bez zmian	Worm.Win32.FlyStudio.cu	93 848
6	-3	not-a-virus:AdWare.Win32.Boran.z	84 825
7	-1	Trojan-Downloader.Win32.VB.eql	63 287
8	+9	Trojan-Downloader.WMA.GetCodec.s	48 426
9	+1	Virus.Win32.Virut.ce	47 812
10	-3	Virus.Win32.Induc.a	46 252
11	-2	Worm.Win32.AutoRun.awkp	36 453
12	-4	Packed.Win32.Black.d	36 422
13	-2	Packed.Win32.Black.a	35 094
14	-1	Trojan-Dropper.Win32.Flystud.yo	34 638
15	-3	Worm.Win32.AutoRun.dui	32 493
16	-1	Packed.Win32.Klone.bj	31 963
17	+1	Worm.Win32.Mabezat.b	29 804
18	Nowość	Packed.Win32.Krap.ag	26 041
19	Nowość	Trojan-GameThief.Win32.Magania.ckqi	25 529
20	Nowość	Trojan.Win32.Genome.bjgu	24 730

Szkodliwe programy występujące najczęściej na komputerach użytkowników, listopad 2009

Ogólnie, pierwsze zestawienie zawiera niewiele zmian w porównaniu z poprzednim miesiącem. Warto jednak wspomnieć o kilku rzeczach.

Pierwszą z nich jest nowość - Kido.iq - który po wejściu do zestawienia od razu uplasował się na drugim miejscu. Robak ten posiada bardzo podobną funkcjonalność do lidera, Kido.ir, który zaklasyfikował się do rankingu jeszcze we wrześniu. (http://www.viruslist.pl/analysis.html?newsid=555).

Drugą ciekawostką jest GetCodec.s, który awansował o 9 miejsc. W sumie GetCodec został w listopadzie wykryty na dwukrotnie większej liczbie komputerów. Podsumowując, GetCodec.s rozprzestrzenia się razem z robakiem P2P-Worm.Win32.Nugg, podobnie jak GetCodec.r, o którym pisaliśmy w grudniu (http://www.viruslist.pl/analysis.html?newsid=516). Wygląda na to, że cyberprzestępcy po raz kolejny próbują rozprzestrzeniać P2P-Worm.Win32.Nugg za pośrednictwem sieci współdzielenia plików Gnutella (w tym przypadku przy użyciu popularnej aplikacji LimeWire). Robak ten pobiera inne szkodliwe programy, które stanowią dodatkowe zagrożenie dla komputerów użytkowników.

Inną nowością, o której warto wspomnieć, jest Packed.Win32.Krap.ag. Tak jak inni przedstawiciele rodziny Packed, Krap.ag wykrywa specjalny program pakujący służący do pakowania szkodliwych programów. W tym konkretnym przypadku, szkodliwe programy, które są maskowane przy użyciu standardowego, ale zmodyfikowanego, programu pakującego są fałszywymi programami antywirusowymi, takimi jak te, o których niedawno pisaliśmy. Innymi słowy, 18 miejsce w rankingu zajmuje fałszywe rozwiązanie antywirusowe.

Po powrocie do rankingu rodzina trojanów Magania utrzymała 19 pozycję, jednak w miejsce Magania.cbrt pojawiła się nowa wersja tego szkodnika - Magania.ckqi.

Szkodliwe programy w Internecie

Drugie zestawienie Top20 przedstawia dane wygenerowane przez moduł ochrona WWW, odzwierciedlające krajobraz zagrożeń online. Zestawienie to zawiera szkodliwe programy wykryte na stronach internetowych oraz pobrane na maszyny ze stron internetowych.

Pozycja	Zmiana	Nazwa	Liczba prób pobrań
1	Bez zmian	Trojan-Downloader.JS.Gumblar.x	1 714 509
2	+1	Trojan-Downloader.HTML.IFrame.sz	189 881
3	Nowość	Trojan-Clicker.JS.Iframe.be	170 319
4	Bez zmian	not-a-virus:AdWare.Win32.Boran.z	136 748
5	Bez zmian	Trojan.JS.Redirector.l	130 271
6	Nowość	Trojan.JS.Ramif.a	115 163
7	+1	Trojan.JS.Agent.aat	55 291
8	-2	Trojan-Clicker.HTML.Agent.aq	47 873
9	Nowość	Trojan.HTML.Fraud.r	47 473
10	-8	Trojan-Downloader.JS.Gumblar.w	41 977
11	Nowość	Trojan.JS.Iframe.dy	35 152
12	-5	Trojan-Downloader.JS.Zapchast.m	31 161
13	Nowość	Trojan-Downloader.JS.IstBar.cy	30 806
14	Nowość	Trojan-Clicker.JS.Iframe.u	30 553
15	Powrót	Trojan-Downloader.JS.Psyme.gh	30 078
16	Nowość	Trojan-Downloader.HTML.FraudLoad.b	29 466
17	Nowość	Trojan-Clicker.HTML.IFrame.ajn	29 455
18	Nowość	Trojan.JS.PrygSkok.a	27 804
19	Nowość	Packed.Win32.Krap.ag	26 770
20	-5	Trojan-Downloader.JS.LuckySploit.q	26 175

Szkodliwe programy pobierane najczęściej ze stron WWW, listopad 2009

W naszym zestawieniu nadal dominuje Gumblar, którego od programu znajdującego się na drugim miejscu dzieli ogromna przepaść. W listopadzie liczba unikatowych prób pobrania tego szkodliwego programu zwiększyła się prawie cztery razy.

Najnowszy atak Gumblara, o którym analitycy z Kaspersky Lab pisali w zeszłym miesiącu ( http://www.viruslist.pl/analysis.html?newsid=565), nie osłabł w listopadzie. W przeciwieństwie do ataku, który miał miejsce pół roku wcześniej (http://www.viruslist.pl/analysis.html?newsid=542), w poprzednim miesiącu wszystkie komponenty - downloader, exploity oraz główny plik wykonywalny - były zastępowane lub modyfikowane z niepokojącą regularnością.

Do drugiego rankingu zakwalifikowały się również fałszywe programy antywirusowe. Jedna z metod rozprzestrzeniania tych programów polega na tym, że są one pobierane na komputery użytkowników ze stron internetowych, które są tworzone przy użyciu tego samego szablonu oraz stanowią część cyberprzestępczych programów partnerskich. Strony internetowe, z których w listopadzie najczęściej pobierano fałszywe rozwiązania antywirusowe, są wykrywane jako Trojan.HTML.Fraud.r i Trojan-Downloader.HTML.FraudLoad.b. Szkodnik Packed.Win32.Krap.ag, o którym analitycy z Kaspersky Las pisali wcześniej, również był pobierany z tych stron, co wyjaśnia, dlaczego pojawił się również w drugim zestawieniu Top20.

Pozostałe nowości (downloadery skryptów, które różnią się pod względem wyrafinowania i stopnia stosowanego zaciemniania) są zgodne z ostatnimi trendami.

Trendy listopadowe

Ogólny obraz zagrożeń pozostał niezmieniony w listopadzie. Obecnie najpopularniejszą strategią rozprzestrzeniania szkodliwego oprogramowania jest wykorzystywanie kombinacji skrypt + exploit + plik wykonywalny. W ten sposób rozprzestrzeniane są najczęściej szkodliwe programy przeznaczone do kradzieży poufnych danych lub wyłudzania pieniędzy od użytkowników. Kategoria ta obejmuje szkodliwe programy takie jak Trojan-PSW.Win32.Kates (głównym celem ataków Gumblara jest pobieranie takiego szkodliwego oprogramowania); Trojan-Spy.Win32.Zbot, szeroko rozpowszechniony trojan, który rozprzestrzenia się aktywnie przy użyciu downloaderów skryptów oraz różnych masowych wysyłek spamu; oraz liczne fałszywe programy antywirusowe.

Innym trendem, jaki zaznaczył się w ostatnich miesiącach i utrzymał do listopada, było wykorzystywanie stron internetowych stworzonych przy użyciu standardowych szablonów do rozprzestrzeniania fałszywych rozwiązań antywirusowych.

Cyberprzestępcy wykorzystują również agresywnie narzędzia pakujące (zwykle polimorficzne) w nadziei, że dzięki temu szkodliwe programy nie zostaną wykryte, a oni nie będą musieli ich modyfikować w znaczącym stopniu.

W listopadzie szkodliwe programy były również rozprzestrzeniane za pośrednictwem sieci P2P przy użyciu multimedialnych downloaderów - metody wykorzystywanej przez cyberprzestępców w grudniu zeszłego roku.

Państwa, w których podejmowano najwięcej prób infekowania za pośrednictwem sieci

Kraje, z których pochodzi najwięcej prób infekowania komputerów przez Internet, listopad 2009

Źródło: Kaspersky Lab